این مقاله نخستین مقاله رسمی در راستای تحقق آموزش های هدف دار الکترونیک برای دانش آموزان است که برای آشنایی اجمالی و فشرده شما با قطعات عمومی الکترونیکی مورد استفاده در مدارات ، دستگاه ها و پروژه های الکترونیک به وسیله انجمن الکترونیک و رباتیک وب سایت انجمن های علمی، پژوهشی استعدادهای درخشان ارائه می گردد. واردات قطعات الکترونیک

قطعات الکترونیکی تنوع بسیار زیادی دارند. بعضی ازآنها بصورت پکیج های خاص و منحصراً از سوی کارخانجات و شرکت های خصوصی مورد استفاده قرار می گیرند و بعضی هم برای استفاده عمومی طراحی و عرضه می شوند(مثل دیود های یکسوساز که تقریباً در همه وسایل الکترونیکی که با برق شهری کار می کنند، دیده می شود.)

در سطور زیر شما با شاخه های اصلی و تقسیم بندی کلی قطعات الکترونیک آشنا می شوید:

مقاومت ( R) :
کار اصلی آن ها کاهش و کنترل ولتاژ و جریان برق برای اهداف مورد نظر ماست. در حال حاضر پر کاربرد ترین و ارزان ترین و فراوان ترین قطع الکترونیکی است و تقریباً در همه ی مدارات ابتدایی، پیشرفته و یا دستگاه های الکترونیکی وجود دارد. مقاومت ها قطعاتی بدون قطب اند; یعنی + و – یا آند(A) و کاتد(K) ندارند و می توانند از هر طرف در مدار قرار گیرند.

خازن (C ) :
این قطعات قابلیت ذخیره بار الکتریکی(شارژ) و پس دادن آن(دشارژ) را دارند و با بهره گیری از همین قابلیت ، توانایی انجام وظایف زیادی را دارند. مثل نوسان سازی، صاف کردن جریان و یا محدود سازی آن نسبت به نویز یا فرکانس های مختلف. خازن ها در 2 نوع کلی وجود دارند: خازن های قطب دار(خازن های الکترولیت) که دارای 2 پایه ی + و - هستند و خازن های بدون قطب(خازن های عدسی ، پلی استر ، میکایی ، مولتی لایر و ...)

دیود (D) :
دیود ها قطعاتی عموماً استوانه ای شکل و دارای 2 پایه اند. کاربرد های متفاوتی دارند. از جمله یکسوسازی (AC-->DC) جریان و یا محدود کردن آن(در دیود های زنر) و در اکثر موارد قابلیت اصلی آن ها عبور جریان یا فرکانس مشخص در یک جهت (K-->A) است. دیود ها عموماً دارای2 بخش داخلی آند(A) و کاتد(K) یا + و – هستند.

ترانزیستور (T/Tr/Q/…) :
وظیفه اصلی ترانزیستور ها تقویت و کنترل جریان به اندازه مورد نظر و معین شده از سوی ماست. این قطعات حاصل عمر 3 دانشمند بزرگ اند و در زمان پیدایش شان جایگزین لامپ های خلاُ شده و تحول عظیمی بوجود آورند. البته هنوز هم وسایلی همچون تلویزیون لامپی یا رادیو لامپی های قدیمی(همان رادیو هایی که ابعاد یک تلویزیون21 اینچ را دارند.) در انباری ها و عتیقه فروشی ها به ندرت یافت می شوند.بسته بندی (Package) تمام ترانزیستور ها 3 پایه و یا 2 پایه(بدنه فلزی پایه سوم است) است که نام های آن ها بیس(Base) ، کلکتور (Collector) و امیتر(Emitter) است.

آی سی (IC/U/V/…):
آی سی ها در واقع یک مدار الکترونیکی کامل فشرده شده هستند و با عرضه ی آن ها حجم مدارات الکترونیکی بی نهایت کاهش یافت.(برای پیاده سازی مدارداخلی کامل یک آی سی ساده 8 پایه 555 باید یک مدار در ابعاد برگه A4 ساخت!) البته منظور از فشرده شده اینست که یک آی سی با گیت(Gate) های آن و دیگر بخش هایش به جای صد ها مقاومت و خازن و دیود و ترانزیستور کار می کند. البته آی سی هایی هم هستند که تنها نمونه چند صد برابر کوچک و بهینه شده و اصطلاحاً یک پارچه یک مدار الکترونیکی کامل اند.(مثل آمپلی فایر آی سی ها ی STK)

تراشه ها (…):
این قطعات که عناوین مختلفی به آن ها اطلاق می شود، نوع بهینه شده و پیشرفته و مجتمع آی سی های عملیاتی و ... اند و در واقع یک مدار کامل شامل صد ها قطعه داخلی و چندین بخش در ساختار داخلی خود اند.البته به این قطعات در اکثر (99.5%) موارد همان آی سی گفته می شود و مرز مشخصی با آی سی ها ندارند. از این گذشته شما چیزی با نام علمی تراشه در جایی نخواهید دید.
با وجود این که قطعات معرفی شده دسته های اصلی بوده اند، قطعات زیادی هستند که با وجود کاربرد بسیار زیاد جزو هیچ کدام از دسته های بالا محسوب نمی شوند ، مثل کریستال ها، رله ها، تریستور، دیاک و ترایاک، سلف ها و RFC ها، LCDها، سنسور های مختلف (مثل سنسور مونوکسید کربن یا سنسور تشخیص رنگ) و خیلی قطعات دیگر.
ناگفته نماند که این سیستم تقسیم بندی ناقص، معتبرترین و کامل ترین دسته بندی ای است که تا به امروز وجود داشته است.

میکروکنترلرها:
میکروکنترلرها که به آن ها آی سی میکرکنترلر یا آی سی میکرو گفته می شود، در واقع یک سیستم کامپیوتر فشرده و بهینه شده و در عین حال ارزان قیمت هستند. این قطعات که از آغاز تولید بعضی نمونه های آن ها در کارخانجات خارجی(مثل Atmel) نیز یکی دو سال بیشتر رد نشده،(مثل سری ATmegaX از میکرو های AVR که در ایران نیز قابل دسترس اند) آخرین اختراعات در دسترس عموم از علم الکترونیک هستند. این قطعات مثل یک رایانه واقعی حافظه داخلی برنامه دارند، حافظه Ram و Rom دارند. امکان برقراری ارتباط با رایانه و یا دیگر تجهیزات و فناوری های نوین نیز از قابلیت های آن هاست و شما با بکار گیری آن ها می توانید هر مدار و دستگاهی که فکرش را بکنید بسازید. از سیستم هشدار نشت گاز CH4 و دماسنج و ترموستات دیجیتال گرفته، تا تلفن و ضبط صوت و MP3 Player و ... . (برای اطلاعات بیشتر در مورد میکروکنترلر ها و کاربرد های آن ها می توانید به بخش میکروکنترلر ها از انجمن الکترونیک و رباتیک مراجعه نمائید.)

نکته) اگر عمری بماند و به یاری خدا همه دسته های اصلی و دیگر قطعات معرفی شده و تجهیزات نامبرده شده، در آینده نزدیک به صورت کامل تشریح خواهند شد.
منبع: stunet.ir