چقدر طلا در جهان وجود دارد؟
شرکت تامسون رویترز به طور مرتب ارزیابی سالانه‌ای از ذخایر طلا ارائه می‌کند و بسیاری از سرمایه‌گذاران این آمار و ارقام را مبنا قرار می‌دهند. براساس آخرین داده‌های این شرکت، کل طلای موجود در جهان ۱۷۱ هزار و ۳۰۰ تن است که با تقریب بسیار خوبی در مکعب خیالی ما جای می‌گیرد.
اگر با ۱۷۱ هزار و ۳۰۰ تن طلای خالص یک مکعب بسازیم، هر ضلعش حدود ۲۰ متر و ۷۰ سانتی‌متر طول خواهد داشت و اگر بخواهیم زمین تنیس مرکزی ویمبلدون را با این مقدار طلا بپوشانیم، ارتفاعش به ۹ متر و ۸۰ سانتی‌متر خواهد رسید. البته همه با آمار و داده‌های تامسون رویترز موافق نیستند. در ارزیابی‌های دیگر، کل طلای موجود در جهان از حدود ۱۵۵ هزار تن (یعنی اندکی کمتر از برآورد این شرکت) تا حدود ۲ و نیم میلیون تن، یعنی تقریبا ۱۶ برابر آن، برآورد شده است.
با ۲ و نیم میلیون تن طلا می‌توان مکعبی ساخت که هر ضلعش ۵۰ متر طول داشته باشد یا می‌توان در زمین اصلی ویمبلدون برجی طلایی به ارتفاع ۱۴۳ متر ساخت.
اما دلیل این اختلاف فاحش در برآوردها چیست؟ به گفته تیموتی گرین، کارشناس تاریخ طلا، بخشی به این دلیل است که طلا از زمان‌های بسیار دور، یعنی حدود ۶ هزار سال پیش، استخراج می‌شده است.
اولین سکه‌های طلا حدود ۵۵۰ سال پیش از میلاد مسیح در دوران حکومت کرزوس، پادشاه لیدیه (منطقه‌ای در ترکیه امروزی) ضرب شد و خیلی زود به عنوان ابزار پرداخت و مبادله میان تاجران و سربازان مزدور در مناطق حاشیه دریای مدیترانه پذیرفته شد.
شرکت تامسون رویترز تخمین می‌زند که تا سال ۱۴۹۲ میلادی، یعنی زمانی که کریستف کلمب به قاره آمریکا سفر کرد، حدود ۱۲ هزار و ۷۸۰ تن طلا از معادن جهان استخراج شده بود.
یکی از سرمایه‌گذارانی که تحقیقات در این زمینه را بررسی کرده، جیمز تورک، بنیان‌گذار شرکت گلد مانی است. او می‌گوید که در این ارزیابی‌ها یک رشته بزرگ‌نمایی انجام شده است. او معتقد است که روش‌های مورد استفاده برای استخراج طلا در قرون وسطی بسیار ابتدایی بوده و به همین دلیل، این ارقام بیش از حد بزرگ ارزیابی شده‌اند و عدد واقعی به ۲۹۷ تن نزدیکتر است.
رقمی که او برای کل طلای موجود در جهان ارائه می‌کند، ۱۵۵ هزار و ۲۴۴ تن است که ۱۶ هزار و ۵۶ تن (یا حدود ۱۰ درصد) از تخمین تامسون رویترز کمتر است. شاید این میزان اختلاف در نگاه اول نسبتا ناچیز به نظر برسد، اما با قیمت این روزها، همین مقدار طلا هم بیش از ۹۵۰ میلیارد دلار قیمت خواهد داشت.
برخی سرمایه‌گذاران، آمار و ارقام جیمز تورک را قبول دارند، اما گروه دیگری هم معتقدند که هر دوی این داده‌ها بسیار کم هستند.
جن اسکویلز که در یک شرکت سرمایه‌گذار در بخش طلا کار می‌کند، می‌گوید: «اگر تنها مقبره توت‌عنخ‌آمون را در نظر بگیرید، فقط برای ساخت تابوت او یک و نیم تن طلا به کار رفته است. حالا تصور کنید در مقبره‌های دیگر چقدر طلا وجود داشته است. این مقبره‌ها پیش از اینکه کسی از اشیاء و جواهرات موجود در آنها آمار درستی بگیرد، غارت شده‌اند.»
جیمز تورک به جز چند اختلاف جزئی، آمار و ارقام تامسون رویترز را درباره میزان طلای استخراج شده پس از سال ۱۴۹۲ میلادی قبول دارد، اما جن اسکویلز یادآور می‌شود که چین حتی در شرایط امروزین هم چندان درباره میزان استخراج طلایش شفافیت به خرج نمی‌دهد. او می‌گوید که در برخی کشورها نظیر کلمبیا، «استخراج غیرقانونی طلا رواج زیادی دارد.» البته جن اسکویلز رقم دقیقی از میزان آن ارائه نمی‌کند، اما یکی از سازمان‌هایی که در این زمینه محاسباتی انجام داده، موسسه استاندارد طلاست.
کارشناسان این موسسه می‌گویند که اگر همه مردم صندوق‌هایشان در بانک‌ها و جعبه‌های جواهراتشان را خالی کنند، دست‌کم دو میلیون و ۵۰۰ هزار تن طلا جمع خواهد شد. البته آنها قبول دارند که مدارک و شواهد پراکنده و نه چندان محکمی برای اثبات این ادعا وجود دارد و رقم نهایی، تا حدی مبتنی بر حدس و گمان است.
اما بالاخره چه کسی درست می‌گوید؟ واقعیت این است که نمی‌دانیم. نهایتا این اعداد و ارقام با از روی هم گذاشتن تمام برآوردها به دست آمده و ممکن است همه آنها کاملا اشتباه باشند. اما خبر خوب اینکه ذخایر طلای جهان به این زودی‌ها تمام نخواهد شد. موسسه زمین‌شناسی آمریکا برآورد کرده است که هنوز حدود ۵۲ هزار تن طلای قابل استخراج در دل زمین باقی مانده است و احتمالا مقادیر بیشتری هم در آینده کشف خواهند شد. اما خبر بد این است که نحوه استفاده ما از طلا در حال تغییر است.
جیمز تورک می‌گوید: «تمام طلایی که در طول تاریخ استخراج شده است، هنوز در انبارهایی در روی زمین وجود دارد. معنایش این است که اگر یک ساعت مچی طلا داشته باشید، ممکن است بخشی از طلای موجود در آن ۲۰۰۰ سال پیش به دست رومی‌ها استخراج شده باشد.»
اما طلایی که در بخش‌های فناوری و صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرد، سرنوشت متفاوتی دارد. بنا بر داده‌های سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی بریتانیا، حدود ۱۲ درصد تولید کنونی طلای جهان به این بخش‌ها سرازیر می‌شود و معمولا این طلاها در تولید محصولاتی مختلف، در ابعاد بسیار کوچک مورد استفاده قرار می‌گیرد، طوری که بازیافت این طلاها صرفه اقتصادی ندارد. به بیان دیگر، طلا برای اولین‌بار دارد «مصرف» می‌شود