بهينه سازي صحيح آب مصرفي ديگ هاي بخار و آب گرم نقش ارزنده اي در تداوم مستمر و بي دردسر بهره برداري دارد كه بايدمورد توجه طراحان وگردانندگان ديگ ها قرارگيرد.
ديگ هاي بخار ظرفيت بالا ومدرن امروزي نيازبه كنترل بيشتر و دقيق تري از سطوح سمت آب ديگ هاي ظرفيت پايين وقديمي دارند. زيراديگ هاي بخار اخيردربرابر كيفيت آب ديگ ،مقاوم تربودند. توجه به اين موضوع درواحد هايي كه از ديگهاي مدرن در كنارديگهاي طرح قديمي استفاده مي شود شود،حائز اهميت فراوان است ونياز به تجديد نظر در شيوه بهينه سازي آب دارد.

1 - منابع آب خام
آب خام به آبي گفته مي شود كه پس از استحصال از منبع خود هيچگونه عمليات بهينه سازي بر روي آن صورت نگرفته باشد . چنين آبي مناسب استفاده در ديگ هاي تهيه بخار وآب گرم نيست. تمام منابع طبيعي آب ، شامل رودخانه ، چشمه ، چاه يا دريا محتوي ناخالصيهاي هستند كه در طي مراحل تشكيل آنها كسب كرده اند .
اين مراحل درچرخه آب ،درشكل 1-6 نشان داده شده است ، در اين شكل ملاحظه مي گردد كه رطوبت موجود درجوبراثر منابع مختلف ايجاد شده است .دراين شكل ملاحظه مي گردد كه رطوبت موجود درجو براثر منابع مختلف ايجادشده است.
تقطيراين بخارات ،باعث بارش باران ،تگرگ مي گردد كه طي آن گازهاي موجوددرجو همراه با ذرات گرد و غبار و سايرآلاينده ها يي كه توسط انسان به جو وارد شده ،به آنها جذب ميشود بنابراين آب باران هنگام رسيدن به زمين شامل مقاديرفراواني از ناخالصيها مي باشد.
باجاري شدن آب درسطح زمين ويا نفوذدرلايه هاي سطحي خاك،ناخالصيهاي بيشتري از خاك و كانيهاي مختلفي كه از آنها عبور مي كند،در آن جذب يا حل مي گردد. آبهاي چشمه و چاه با همه شفافيتي كه دارند، محتوي مقادير فراواني از املاح محصول هستند. رودخانه ها نيز در طي جريان خود به سمت دريا توسط پس آبهاي مختلف نظير مواد گياهي فاسد شده ،كودهاوپاك كننده ها،كه همگي براي ديگ بخارمضرند،آلوده مي گردند.

ناخالصي آبهاي چاه وچشمه نسبتأ تركيبات ثابتي دارند ولي آب رودخانه در معرض تغييرات شديد اختلاف فصول مي باشد. در كشورهايي كه تغييرات شديد فصلي اشي از خشكسالي يا باران شديددارند ويا در نقاطي كه رودخانه هاازمناطق مختلف با آب وهواي متغير جاري هستند، تغييرات مقادير املاح محلول ومعلق بسيار زياد است .در نتيجه براي تهيه آناليز معقولي از آب رودخانه اي كه در بهينه سازي آب ديگ بخار در نظر گرفته شده بايد نمونه هاي متعددي در طي حداقل يك سال براي تعيين حدود ميزان ناخالصيها مورد آزمايش قرار گيرد.
ميزان حلاليت مواد معدني نيز متغير است . حلاليت بعضي املاح در آب خالص به مراتب كمتر از آبي است كه همراه با ساير مواد شيميايي باشد.
مثلأ مواد سيليسي كه داراي اثرات مخرب در ديگ هاي بخار هستند درآبهاي قليايي بيشترازآب خالص حل مي شوند.ناخالصيهاي موجوددرآب خام شامل همه يا قسمتي از مواد زير است:

1-املاح معلق و مايعات غير قابل اختلاط در آب ، نظير روغن ها
2-مواد رنگي ، مخصوصا در نواحي باتلاقي
3-باكتريها وساير ميكروارگانيزمها
4-مواد نيمه كلوئيدي
5-گازهاي محلول
6-نمكهاي معدني محلول شامل